Onderzoek

Onder het project Jong Koersgeweld valt er ook een luik monitoring. Naast de tellingen, aan de hand van klassieke telsystemen en Strava-cijfers, besloten we ook een kwalitatief luik toe te voegen om meer inzicht te krijgen in wie die sportieve fietsers juist zijn. In plaats van de gebruikelijke enquêteurs op pad te sturen, gingen we voor een andere aanpak waarbij we in zee gingen met de mensen van Citizen Dialog Kit van de KU Leuven, een innovatieve bevragingsmodule in de vorm van een beeldscherm en vijf antwoordknoppen. Dit maakte het voor ons mogelijk om dag en nacht en door weer en wind actief te bevragen, op meerdere plaatsen.  

Je kon de schermen terugvinden op de volgende plekken, stuk voor stuk plekken waar we op voorhand van verwachtten dat er tal van (sportieve) fietsers zouden passeren: 

- het Sven Nys Cycling Center in Baal 
- de Rustberg in Schepdaal 
- de Moskesstraat in Terlanen 
- Paddenbroek in Gooik 
- de abdij van Averbode 
- de wielerpiste van Affligem. 

De bevraging liep van april tot en met juni, en hoewel de focus op de sportieve fietser lag, werd toch ook de recreant meegenomen. Het resultaat? Een mooie 811 voltooide enquêtes, waarvan 512 door sportieve en 299 door recreatieve fietsers! 

De bevindingen? 

• De belangrijkste leeftijdsgroep is tussen 18 en 55. Bij de recreatieve fietser zien we een publiek dat ietsje ouder is. 
• Buitenlandse fietsers konden we vooral vinden aan het SNCC, in Averbode en de Moskesstraat. Het merendeel hiervan kwam uit Nederland. 
• Een recreatieve fietser is vaak al tevreden met een tocht van minder dan 30 kilometer. Voor de sportieve fietser mag het iets langer – 1/3de gaat voor een tocht van 50 tot 75 km. Lokale fietsers kiezen vaker een kortere route, terwijl bezoekers van verderaf voor een langere variant gaan. Het is dus belangrijk om in onze routes zowel korte lussen als langere tochten aan te bieden. 
• 40% van de fietsers doet een rit vlak bij huis – dat ligt in lijn met het aantal Vlaams-Brabanders dat de bevraging invulde. 30% van de sportieve en 40% van de recreatieve fietsers buiten de provincie geeft aan speciaal naar de regio te zijn gekomen voor hun fietstocht. 
• En waarom komen ze dan naar hier? Dat blijken toch vooral de landschappen te zijn! Een vijfde van de sportieve fietsers geeft ook aan dat ze Vlaams-Brabant kiezen voor de pittige hellingen en uitdagende kasseistroken. 
• De ritten stippelen de fietsers voornamelijk zelf uit, op gps en via de knooppunten voor respectievelijk sportieve en recreatieve fietsers. Opvallend is wel dat sportieve fietsers van verderaf vaker een bewegwijzerde route zullen volgen. 
• De inspiratie voor die bewegwijzerde route vinden ze dan ook in de meeste gevallen op www.toerismevlaamsbrabant.be 
• Strava is heer en meester voor de sportieve fietser als het aankomt op het uitstippelen van een route. De recreant gebruikt echter ook vaak de knooppuntenplanner. 
• Combineren van een fietstocht met een andere activiteit? Dat is vooral iets voor de recreant (51%). Sportievelingen gaan vooral puur voor de uitdaging (60%). 
• Naast de wielen rolt overigens ook het geld! Ongeveer de helft van de nochtans goed geëquipeerde respondenten besteedt onderweg een bedrag. Bij een kwart daarvan onder de sportievelingen gaat dat om een bedrag tussen de €10 en €25, waarbij 48% zelfs meer dan €25 euro spendeert. 
• We konden ook enkele vakantiefietsers treffen! De helft van hen verbleef 2 dagen of langer in de provincie, en in opvallend veel gevallen overnachtten zij bij vrienden of familie. 
• Tot slot – het gezelschap. Een derde is alleen op pad – dat zijn vooral de tochten die van thuis uit vertrekken, vaak als training opgevat. Een ander derde is in gezelschap van een tweede persoon, en nog eens een kwart gaat met 3 tot 5 personen de fiets op. Bijna altijd is dat met familie of vrienden. 

Icoonroutes 

In 2022 hielpen we samen met Toerisme Vlaanderen en de andere PTO’s mee aan een onderzoek om meer inzicht te verwerven over de gebruikers van de icoonfietsroutes en vakantiefietsers in het algemeen. Voor het onderzoek werd de EVA-VELO methode gehanteerd, ontwikkeld om de EuroVélo routes te monitoren. Hiervoor werden van mei tot en met september 2022 op negen locaties fietsers geobserveerd en gevraagd om een korte bevraging in te vullen, waarna zij ook verzocht werden een langere bevraging (na hun fietstocht) in te vullen. Ook via de website www.icoonfietsroutes.be werden bevragingen georganiseerd. 

In de loop van die periode werden: 

• niet minder dan 28.901 fietsers geteld 
• waarvan er 6.301 werden aangesproken voor de bevraging 
• gedurende 288 meetmomenten 
• door 29 vrijwilligers. 

Enkele vaststellingen uit het onderzoek: 

• De helft is tussen de 45 en 64 jaar. 
• Eén derde is afkomstig uit het buitenland. Binnen de groep vakantiefietsers die een icoonroute volgen, is dit aandeel eens zo hoog. 
• Het merendeel is met twee op fietsvakantie, vaakst van al met de partner. 
• Uit de uitgebreide bevraging bleek iets meer dan de helft van alle vakantiefietsers 4 of meer nachten onderweg te zijn. De populairste logiestypes waren hotels, B&B’s en campings. 
• Ook zijn vakantiefietsers fanatieke fietsers en geven zij de voorkeur aan hun eigen fiets. 
• Qua tevredenheid scoren de Icoonfietsroutes zeer hoog. Het meest tevreden zijn de gebruikers over het landschap, de bewegwijzering, het traject, het aandeel autovrije/-luwe wegen en de kwaliteit van de fietspaden. 

Interesse in het volledige (uitgebreide) rapport? Dat vind je hier.